گنجینه‌های باستانی در ۱۶۲ مکان با بولدوزر تخریب شد
تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۸۹۷۸۷
افغانستان همچنان از پیامد‌های قاچاق آثار باستانی رنج می‌برد. شبکه تلویزیونی فرانس ۲۴ اعلام کرد دانشگاه شیکاگو در این زمینه زنگ خطر را به صدا در آورده، زیرا در سال‌های اخیر این پدیده روند نگران‌کننده‌تری پیدا کرده است.
به گزارش یورونیوز، پژوهشگران مرکز حفاظت از میراث فرهنگی دانشگاه شیکاگو در گزارشی گفته‌اند: «ما شکل جدیدی از غارت را شناسایی کرده‌ایم به گونه‌ای که بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، از قبل از به قدرت رسیدن طالبان و حتی تحت حکومت جدید تا به امروز، برای حفاری ۱۶۲ مکان باستان‌شناسی از بولدوزر استفاده شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آنها برای رسیدن به چنین مشاهداتی، هزاران تصویر ماهواره‌ای را مطالعه کردند. پروفسور گیل اشتاین توضیح می‌دهد: «بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، ما یک سامانه هوش مصنوعی را ایجاد کردیم که به رایانه امکان می‌دهد تا مکان‌های باستانی را در تصاویر ماهواره‌ای شناسایی کند. موارد شناسایی شده سپس توسط تحلیلگران ما تأیید شد. این روش به ما امکان داد تا ۲۹ هزار سایت باستانی را در سراسر افغانستان کشف کنیم.»
خاکبرداری در مناطق باستانیاین محققان متوجه شدند که از سال ۲۰۱۸ به این سو، ۱۶۲ مورد از این مکان‌ها با استفاده از بولدوزر تخریب و سپس به طور سیستماتیک حفاری شده‌اند. گیل اشتاین توضیح می‌دهد: «ما در واقع می‌توانیم تجهیزات خاکبرداری را در صحنه ببینیم. ابتدا یک منطقه با بولدوزر تسطیح می‌شود و در تصاویر بعدی گودال‌های دایره‌مانند بسیاری را می‌بینیم که با دست غارتگران در مناطق تخریب شده حفر شده‌اند.»
این مکان‌ها عمدتاً در ولایت بلخ در نزدیکی مزار شریف در شمال یافت می‌شوند. این منطقه برای میراث فرهنگی افغانستان اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا در قلب منطقه تاریخی باستانی جاده ابریشم، یکی از غنی‌ترین و آبادترین مناطق در امتداد امپراتوری ایران و در میانه فتوحات اسکندر مقدونی بوده است.
به گفته محققان دانشگاه شیکاگو، این غارت‌ها از زمان به قدرت رسیدن طالبان در اوت ۲۰۲۱ تاکنون ادامه یافته است. طالبان پیش از این در زمان حکومت اول‌شان، با انفجار و تخریب تندیس‌های معروف بامیان در اسفند (حوت) ۱۳۷۹ شوک بزرگی به تمام جهان وارد کردند به طوری که که سازمان ملل آن اقدام را تروریسم فرهنگی نامید. با این حال پس از بازگشت به قدرت و در زمان حکومت دوم‌شان وعده دادند که با سرقت گنجینه‌های باستانی مبارزه کنند.
طالبان در گفتگو با بی‌بی‌سی گفتند که به وعده خود برای حفظ میراث فرهنگی پایبند بوده‌اند و تأیید کردند که یک واحد ۸۰۰ نفره برای نظارت بر اماکن تاریخی تعیین شده است. آنها گزارش محققان آمریکایی نیز را رد کردند. عتیق الله عزیزی، معین وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان به بی‌بی‌سی گفت: «ما چندین تیم را برای بررسی سایت‌ها فرستادیم و می‌توانم به شما اطمینان دهم که هیچ رویدادی رخ نداده است.»
با این حال همین مسئول افزود که در ماه سپتامبر سال گذشته مسیحی سه نفر به اتهام قاچاق آثار باستانی به ارزش ۲۷ میلیون دلار بازداشت شده‌اند.
نقش قدرتمندان محلیگیل اشتاین می‌گوید در سندیت این غارت‌ها تردیدی نیست، اما تصدیق می‌کند که پیدا کردن عاملان آن دشوار است و می‌افزاید که این فعالیت‌ها بنا به تعریف، بسیار پنهانی هستند.
دانشگاه شیکاگو در گزارش خود خاطرنشان می‌کند که اگرچه متخصصان یا رسانه‌ها تمایل به متهم کردن طالبان یا دولت اسلامی افغانستان دارند، اما بررسی عمیق‌تر زمان، مکان، شیوه و تداوم غارت‌های بولدوزری نشان می‌دهد که ممکن است این اقدامات کار گروه دیگری باشد. شواهد موجود حاکی از آن است که این غارتگری کار «افراد محلی پولدار و بانفوذ» در ولایت بلخ و بخش‌های شمالی و مرکزی کشور است.
هر چه هست، معلوم است که آثار باستانی در کشور واقعا دزدیده شده و گم شده است. این گنجینه‌ها با گذر از ایران، پاکستان یا کشور‌های حاشیه خلیج فارس در نهایت به دست دلالان آثار هنری رسیده یا سر از مراکز حراج اروپا و آمریکای شمالی درمی‌آورد و توسط کلکسیونر‌ها خریداری می‌شود.
گیل اشتاین می‌گوید: «هزاران کیلو اقلام قاچاق توسط مأموران گمرک بریتانیا در فرودگاه هیترو لندن کشف و ضبط شده است، اما این تنها نوک کوه یخ عظیمی از آثار باستانی غیرقانونی است که همه ساله وارد بریتانیا می‌شود».
از نظر این استاد آمریکایی، درست است که این غارت گسترده افغان‌ها را از گذشته خودشان محروم می‌کند، اما این رویداد به کل مردم کره زمین ربط دارد. او می‌گوید: «این یک منبع غیرقابل جایگزین و تجدید ناپذیر است که هم به افغانستان و هم به سایر نقاط جهان تعلق دارد. میراث جهانی به دست دزدان و قاچاقچیان نابود و برای همیشه ناپدید می‌شود.»
منبع: فرارو
کلیدواژه: قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل دانشگاه شیکاگو آثار باستانی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۸۹۷۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ظهور و سقوط شهر باستانی هرم‌ها
شهر ۲۰۰۰ ساله «تئوتیئواکان» در مکزیک زمانی یکی از بزرگترین مراکز شهری در جهان باستان بود و حالا به یکی از مقاصد محبوب گردشگران تبدیل شده است.
به گزارش ایسنا، «تئوتیئواکان» (Teotihuacan) که در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی «مکزیکوسیتی» امروزی واقع شده است، یکی از بزرگترین مراکز شهری جهان باستان بود و مشخص نیست چه کسی آن را بنا کرده است. این شهر در فاصله بین ۲۱۰۰ سال قبل (یعنی زمان که ساخت آن آغاز شد) تا حدود ۱۴۰۰ سال قبل (یعنی زمانی که وارد دوره افول شد و آتش‌سوزی رخ داد که خسارت بزرگی به جای گذاشت) رونق داشت. با این حال حتی با افول «تئوتیئواکان»، این شهر هرگز به طور کامل از بین نرفت و «آزتک»ها بعدها مرتبا برای اجرای مراسم‌هایی به این مکان مراجعه می‌کردند.
«لایوساینس» درباره این شهر باستانی نوشته است: مشخص نیست ساکنان «تئوتیئواکان»، این شهر و بناهای داخل آن را چه می‌نامیدند. نام کنونی این شهر را «آزتک»ها انتخاب کردند و معنای آن «مکانی که خدایان خلق شدند» است.
«تئوتیئواکان» در دوران اوج خود، یک مرکز شهری به مساحت ۲۰ کیلومتر مربع با جمعیتی معادل بیش از ۱۰۰ هزار نفر را در برمی‌گرفت و تأثیرگذاری آن تا مرکز مکزیک و حتی گواتمالا مشهود بود.
این شهر با استفاده از یک طرح شبکه‌ای، سازماندهی شده بود و بسیاری از مردم در آنچه که محققان با نام «مجموعه آپارتمانی» عنوان می‌کنند، زندگی می‌کردند که چندین خانواده را شامل می‌شد. یک پروژه نقشه‌برداری باستان‌شناسی حدود ۲۲۰۰ مورد از این سازه‌ها را در داخل شهر شناسایی کرد و کاوش‌ها نشان داد که مصالح برخی متفاوت است و در ساخت برخی از آنها سنگ و گچ آهکی بیشتری استفاده شده است.
«خیابان مردگان»
خیابان اصلی شهر که امروز با نام «خیابان مردگان» شناخته می‌شود، در محور شمالی ـ جنوبی قرار دارد. طول این خیابان ۳.۲ کیلومتر است و سه مجتمع هرمی بزرگ را شامل می‌شود.
«هرم ماه»
در انتهای شمالی این خیابان، «هرم ماه» که برگرفته از یک نام آزتکی است، قرار دارد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد این بنا در چند مرحله بین سال‌های ۱ تا ۳۵۰ پس از میلاد ساخته شده است. این بنا به عنوان یک سکوی کوچک شروع شد و در نهایت به یک هرم با ارتفاع ۴۶ متر تبدیل شد. سکوهای مرتفع آن احتمالاً برای تشریفاتی استفاده می‌شده است که مردم بتوانند از زمین هم شاهد آن باشند. در مقبره‌های مرتبط با این سازه، بقایای قربانی‌های انسان و حیوان همراه با اشیاء خاکسپاری مانند سنگ‌های ابسیدین کشف شده است.
در کمتر از نیم کیلومتری جنوب «هرم ماه»، «هرم خورشید» قرار دارد. این هرم با ارتفاع بیش از ۶۳ متر، یکی از بزرگترین سازه‌های ایجاد شده در دنیای جدید «پیشا کلمبیا» است که در حدود سال ۲۰۰ میلادی ساخته شده است.
در سال ۱۹۷۱، یک گروه باستان‌شناسان تونلی را در زیر هرم کشف کردند که ورودی آن در نزدیکی «خیابان مردگان» قرار داشت. آنها تونل را کاوش کردند و دریافتند که به یک اتاقک به شکل برگ شبدر منتهی می‌شود که متأسفانه در دوران باستان غارت شده بود. این غار احتمالاً برای انجام مراسم خاصی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
کشف دیگری که اواخر سال گذشته اعلام شد، گنجینه کوچکی از هدایا بود که ممکن است به زمان شروع ساخت هرم بازگردد. در میان اقلام یافت‌شده یک نقاب مارپیچ سبز وجود داشت که ممکن است تصویرگر چهره یک فرد باستانی باشد.
«معبد مار پَردار»
«معبد مار پَردار» که به نام «La Ciudadela» نیز شناخته می‌شود، در جنوب «هرم خورشید» واقع شده است. نقطه کانونی این بنای تاریخی یک هرم شش پلهای کوچکتر از دو نمونه دیگر در «خیابان مردگان» است. دو مجتمع آپارتمانی واقع در نزدیکی آن نیز ممکن است محل سکونت اشراف‌زادگان شهر بوده باشند.
گمان می‌رود این هرم در قرن سوم پس از میلاد ساخته شده است. در این سازه سرهایی متناوب تصویرگر «کوئتزالکواتل»، خدای آزتک‌ها و موجودی هستند که به نظر می‌رسد «تلالوک» (Tlaloc)، دیگر خدای «آزتک»ها را به تصویر می‌کشد.
گور حدود ۲۰۰ نفر در نزدیکی این هرم کشف شده است. بسیاری از آنها مردان جوان بودند و پیشکش‌های کنار گورها نشان می‌دهد جنگجو بودند. این نکته که بسیاری از آنها با مچ‌های ضرب‌دری در پشت کمر پیدا شدند، نشان می‌دهد آنها را بسته بودند و به دلایلی قربانی شده‌اند. زنان جوان و چند مرد مسن نیز به همراه پیشکش پیدا شدند.
هنرهای نقش بسته روی دیوار
«تئوتیئواکان» به خاطر نقاشی‌های دیواری رنگارنگش شهرت دارد. آنها را میتوان در بسیاری از مجتمع‌های آپارتمانی شهر و همچنین در ساختمان‌های دیگری که به عنوان کاخ‌ها و معابد شناخته می‌شوند، پیدا کرد. در میان نقوشی که میتوان دید، تصاویری از خدای طوفان آزتک‌ها و همچنین خدایی است که محققان آن را «الهه بزرگ» می‌نامند. نقوش دیگر شامل پرندگان، پلنگ، جغد و مارِ پردار است.
با بررسی برخی از هرم‌های مشهور این شهر مشخص شد که «تئوتیئواکان» چند زمین‌لرزه شدید را در فاصله ۱۰۰ تا ۶۰۰ میلادی تجربه کرده است.
باستان‌شناسان فکر می‌کنند زلزله‌های بزرگ نه تنها به اهرام شهر آسیب فیزیکی وارد کرده، بلکه ممکن است به بی‌ثباتی ساختارهای اجتماعی و سیاسی آن منتهی و در نهایت به نابودی شهر منجر شود.
انتهای پیام
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند